مراکز زیارتی کاظمین

مجموعه: مکانهای زیارتی ایران و جهان

مراکز زیارتی کاظمین
حرم مطهّر کاظمین: ساختمان کنونی حرم از ساخته های دوره آغازینِ صفویّه و اضافات دوره های بعدی است. معماری و هنر دوره صفویه، از ایوانهای زیبا و کاشی کاریهای معرّق نفیس و آینه کاریهای بدیع در آن به وضوح قابل مشاهده است.

حرم مطهّر دارای دو گنبد طلایی است که هر یک بر روی بقعه یکی از دو امام(علیهما السلام) قرار گرفته است. در زیر دو گنبد فضای مربع مستطیل است که میانه دو دیوار شرقی و غربی را دو ستون عظیم در برگیرنده گنبدها اشغال کرده است؛ یک ضریح نقره ای قبر دو امام را با دو صندوق خاتم نفیس در بردارد؛ با ورود از ایوان جنوبی، به نخستین رواق و سپس به درون حرم و گنبد خانه نخست در برابر قبر مطهّر حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) قرار خواهیم گرفت و در پشت سر ایشان قبر مطهّر حضرت جواد(علیه السلام) قرار دارد.

پیرامون حرم چهار شبستان بزرگ قرار گرفته و رواقهای جنوبی و غربی هر یک به ایوانی زیبا و بزرگ راه دارد. مجموعه حرم و رواقها را سه صحن وسیع در بردارد که صحن غربی به نام «صحن قریش» می باشد. برج و بارو و دروازه های هفت گانه صحن با معماری زیبای آن و کاشی کاری نفیس پراکنده در سردرها و کتیبه ها چشم بیننده را می نوازد. برج و بارو و دروازه های هفت گانه صحن که با توجه به معماری زیبای آن و کاشی کاری نفیس پراکنده در سردرها و کتیبه ها چشم بیننده را می نوازد، از ساخته های مرحوم فرهاد میرزای قاجار (عموی ناصر الدین شاه) می باشد.

برخی بیوت و ضمایم حرم مطهّر:
* مسجد صفوی:

این مسجد از ساخته های شاه اسماعیل صفوی است که پس از تسخیر عراق آن را به سبک ساختمانهای عراقی ساخت. مسجد از زیبایی خاصی برخوردار است که حس تحسین بیننده را در برابر عظمت ستونهای ضخیم و طاقهای قوسی آن برمی انگیزد و دارای گنبد کاشی کاری بسیار کوتاهی است که به زحمت می توان آن را از درون صحن دید. در جنب محراب و منبر کهن مسجد، پنجره ای به درون رواق شمالی حرم مطهّر باز شده است که از میان آن، ضریح مطهّر قابل مشاهده است.

* آرامگاه خواجه نصیر الدین طوسی:

وی از بزرگان جهان علم ودانش و از مشاهیر دانشمندان است که دوست و دشمن بر جلالت قدر و عظمت مقام او اتفاق نظر دارند. او در سال 672هـ . درگذشت و در گور یکی از خلفای بنی العباس که در جوار حرم مطهّر کنده و آماده شده بود مدفون گردید. بر روی قبر او ضریحی فولادی و کهن قرار دارد.

* آرامگاه شیخ مفید
آرامگاه شیخ مفید، که در مشرق رواق جنوبی قرار دارد. وی از بزرگان شیعه و فقها و متکلمان چیره دست و توانا بود که در سال 413هـ . در گذشت. بر روی قبر او ضریحی فولادی و کهن قرار دارد و بر بالای قبرش، بر روی مرمر، قطعه شعری است که امام زمان(علیه السلام) در رثای فوت او سروده است:
لا صوّت الناعی بفقدک إنّه *** یومٌ علی آلِ الرسول عظیمُ

* آرامگاه ابوالقاسم جعفر بن محمّد بن قولویه
آرامگاه ابوالقاسم جعفر بن محمّد بن قولویه؛ از بزرگان و فقها و محدثین امامیّه است. وی در سال 368هـ... در گذشت و آرامگاهش در مشرق رواق جنوبی به همراه قبر شیخ مفید است.

* آرامگاه جمع کثیری از وزرا، فقها و اعیان، که برخی از مشاهیر آنان عبارتند از:
موسی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر(علیه السلام) (وی یمن را در دوران مأمون تسخیر نمود و مردم را به امامت حضرت رضا(علیه السلام) دعوت کرد.) معزّالدوله آل بویه، جلال الدوله آل بویه، وزیر مهلبی، عمید الجیوش، فخرالدوله دیلمی، مشرف الدوله دیلمی، ابن حمدون، ضیاء الدین ابن الأثیر، ابن الناقد، ابن العلقمی، فرهاد میرزا، آیة الله سید حسن صدر و گروهی دیگر از این خانواده، سید هبة الدین شهرستانی و...

* آرامگاه سید مرتضی و سید رضی

این دو برادر از اعیان و مشاهیر و بزرگان امامیه در قرن پنجم هجری بشمار می آیند. قبر این دو تن در دو ساختمان جداگانه بیرون صحن مطهر و در نزدیکی یکدیگر در جنوب شرقی دیوار صحن قرار دارد.

* قبر ابویوسف قاضی

وی در سال 166 هـ . به منصب قضاوت در بغداد پایتخت خلافت بنی العباس برگزیده شد و نخستین کس در اسلام است که به عنوان «قاضی القضات» شهرت یافت. قبر او در جنوب شرقی صحن مطهر، درون یکی از حجره ها می باشد.
منبع:

اماکن زیارتی و سیاحتی عراق؛ محمّد رضا قمی
shamsa.ir